UBND TP HCM vừa ban hành Quyết định 72, quy định quy trình luân chuyển hồ sơ để xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai. Quyết định có hiệu lực từ ngày 18/6, được kỳ vọng sẽ tăng tính minh bạch, đồng bộ và rút ngắn thời gian xử lý, tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho doanh nghiệp và người dân.
Theo quyết định mới, quy trình được áp dụng cho ba nhóm hồ sơ: xác định nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất; theo giá đất cụ thể; và trường hợp được khấu trừ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Đối với nhóm hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất, tiền thuê đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất, cơ quan thuế có trách nhiệm ban hành thông báo nộp tiền trong vòng 5 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ. Kết quả sau đó được gửi cho người sử dụng đất và các đơn vị liên quan như Kho bạc Nhà nước. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, cơ quan thuế sẽ yêu cầu bổ sung và xử lý trong thời hạn tương tự sau khi hồ sơ hoàn thiện.
Với nhóm hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính theo giá đất cụ thể do Nhà nước xác định, thời gian xử lý có thể kéo dài từ 190 đến 250 ngày làm việc, tùy thuộc vào tiến độ xác định giá đất. Sau khi có quyết định giá đất, cơ quan thuế có 7 ngày làm việc để ra thông báo nghĩa vụ tài chính.
Đối với trường hợp nhà đầu tư ứng trước chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi được giao hoặc thuê đất, thời gian xử lý hồ sơ là 30 ngày làm việc. Sau đó, cơ quan thuế có thêm 7 ngày để tính toán và thông báo số tiền phải nộp, nâng tổng thời gian xử lý lên 37 ngày làm việc.
Trước Quyết định 72, TP HCM chưa có một quy trình riêng, thống nhất về luân chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính. Việc xử lý chủ yếu dựa trên các quy định chung như Nghị định 45 và Thông tư 76 (ban hành năm 2014), vốn chỉ quy định thời gian xử lý tại từng cơ quan, thiếu hướng dẫn cụ thể về phối hợp liên thông. Điều này khiến quá trình xử lý hồ sơ kéo dài, khó kiểm soát và thiếu minh bạch.
Việc ban hành Quyết định 72 được đánh giá là bước tiến trong cải cách hành chính, khi phân loại rõ ràng các nhóm hồ sơ, quy định thời hạn cụ thể cho từng bước xử lý, từ đó giảm thiểu sự chồng chéo và tăng trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan. Đây cũng là động thái thiết thực nhằm cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động sử dụng đất tại TP HCM.
